Mustafa Çokay hain değildir – Abdulvahap Kara

Tarih bilimleri doktoru ve Çokay araştırmacısı Prof. Abdulvahap Kara, “Kazakistan Tarihi” portalının YouTube kanalına verdiği röportajda, Sovyetler Birliği tarafından Mustafa Çokay’a yöneltilen asılsız suçlamalar hakkında konuştu. Bu bilgi, e-history.kz sitesine atıf yapılarak El.kz portalında duyuruldu.

Sovyet döneminde Mustafa Çokay’ı kendi halkına bir “canavar” gibi göstermek için büyük bir iftira kampanyası yürütüldü. “Mustafa Çokay Hitler’le işbirliği yaptı, o bir hain” dediler. Gerçekte ise Mustafa Çokay’ın Hitler’le hiçbir ilgisi yoktur. Aksine, Mustafa Çokay Hitler’in kim olduğunu, Nazizmin ne olduğunu o dönemdeki aydınların çoğundan daha iyi biliyordu. 1921’den beri Avrupa’da yaşıyordu. Nazilerin 1930’lardan itibaren nasıl yükseldiğini gördü, ideolojilerini inceledi ve bunun Kazakistan’a ya da Türkistan’a hiçbir yarar getirmeyeceğini çok iyi biliyordu, diyor uzman.

“Türkistan Lejyonu”ndan vazgeçmek – ölümü göze alan bir kahramanlık

Nazi Almanyası, Türk kökenli halkları kendi amaçları doğrultusunda kullanmak için “Türkistan Lejyonu” projesini geliştirdi. Bu projenin liderliği Mustafa Çokay’a teklif edildi. Ancak o bu teklifi kesin bir dille reddetti.

Hitler Fransa’yı işgal ettikten sonra Mustafa Çokay’ı tutuklayıp kamplara götürdü. O sırada “Türkistan Lejyonu” yeni başlamıştı. Almanlar ona lejyonun başkomutanlığını önerdi. Fakat o kesin bir şekilde reddetti: “Sizinle çalışmayacağım. Beni serbest bırakın. Evime dönmek istiyorum,” dedi. Sonunda Almanlar Mustafa Çokay’ı serbest bıraktı, diyor Kara.

Tarihçinin belirttiğine göre, bazı iddialar onun öylesine serbest bırakılmadığını, zehirlendiğini öne sürüyor. Çokay, Ukrayna yakınlarındaki Çestohova kampından Fransa’ya dönmeyi planlıyordu.

Gerçek ve cesaretin sembolü

Mustafa Çokay Berlin’e giderken aniden hastalanarak vefat etti. O, Nazizme karşı duran ve Alman yönetimiyle işbirliği yapmayı açıkça reddeden bir kişiydi. Sovyet propaganda onu bir hain gibi göstermeye çalışsa da gerçekte o, halkının özgürlüğü için hayatını feda eden bir kahramandı.

Nazilerle çalışmayı reddederek hayatını ortaya koydu. Faşizmin tehlikeli ve sinsi politikasını biliyordu. Ancak Sovyetler ona büyük bir iftira attı. Abdulvahap Kara’ya göre, Sovyet rejimi tarihin en büyük iftiralarından birini Mustafa Çokay’a yöneltti. “Eğer iftira atma yarışı olsaydı, Sovyetler Birliği Şokay’a attığı iftiralarla birinci olurdu,” diyor.

Şunu da unutmamak gerekir ki, o zamanlar Almanlara “hayır” demek bile çok zordu. Ama Mustafa Çokay ölümden korkmadı, cesurca cevap verdi. Halkı, bağımsızlığı ve geleceği için canını verdi. Bu yüzden Mustafa Çokay hain değil, büyük bir kahramandır, diyor Kara.

Mustafa Çokay sadece tarihi bir şahsiyet değildir; milletinin onuru, bağımsızlığın sembolüdür. Onun faşizme ve sömürgeciliğe karşı mücadelesi, gelecek nesiller için bir örnektir. Asla hain olmamıştır; aksine halkı için canını feda etmiş büyük bir kahramandır.